Czy zdarzają Ci się nocne poty, osłabienie, zmęczenie w ciągu dnia lub cierpisz na ciągłe spadki energii po spożytych posiłkach? Czy jesteś nieustannie senny i nie potrafisz funkcjonować bez kilku filiżanek kawy dziennie? Czy wiesz, że większość osób cierpiących na hipoglikemię żyje w kompletnej nieświadomości, nie podejrzewając, jak ciężkie powikłania mogą ich dotknąć? Jeżeli na któreś z powyższych pytań Twoja odpowiedź brzmiała „tak”, to bardzo możliwe, że jesteś jedną z osób mających problemy z gospodarką glikemiczną i istnieje u Ciebie ryzyko wystąpienia hipoglikemii.
Szacuje się, że rocznie w Polsce występuje około 217,7 – 236,1 tysięcy epizodów ciężkiego niedocukrzenia. W trakcie mojej praktyki coraz częściej zgłaszają się do mnie osoby zmagające się z hipoglikemią. Najczęściej są to przypadki hipoglikemii reaktywnej, czyli takiej, w której spadek poziomu cukru we krwi pojawia się kilka godzin od spożycia posiłku. Ze względu na fakt, że jej symptomy nie są jednoznaczne, większość osób nie zdaje sobie sprawy, że to właśnie ich dotyka ten problem.
Objawy hipoglikemii często mylone są ze złym samopoczuciem, niewyspaniem, zmęczeniem, przepracowaniem czy przetrenowaniem. Hipoglikemia jest stanem, z którego w większości przypadków można wyjść po wdrożeniu odpowiednich zaleceń. Problemy z gospodarką cukrową najczęściej mają podłoże “dieto-zależne”, dlatego absolutną podstawą jest wprowadzenie dietoterapii, odpowiedniej suplementacji oraz aktywności fizycznej.
Jeżeli nie zadbamy o wspomniane czynniki, to samo leczenie farmakologiczne może okazać się nieskuteczne. Aby długotrwale pozbyć się problemów z wahaniem poziomu cukru we krwi trzeba wyeliminować ze swojego życia czynniki, które doprowadziły do wystąpienia tych problemów (zła dieta, kiepska jakość snu, przewlekły stres, brak ruchu, itd.).
Hipoglikemia (inaczej niedocukrzenie) jest zespołem klinicznym charakteryzującym się zaburzeniami gospodarki glukozowo-insulinowej. Czynniki mające wpływ na rozwój hipoglikemii to m.in. styl życia, dieta, aktywność fizyczna, sen, praca, używki, wiek, czas trwania choroby, nieodpowiednio dobrane dawki doustnych leków przeciwcukrzycowych lub insuliny.
Hipoglikemia nie jest jednostką chorobową, lecz zespołem objawów, będących następstwem sytuacji, w której organizm nie radzi sobie z utrzymaniem odpowiedniego poziomu cukru we krwi. Obniżenie stężenia glukozy jest charakterystyczne dla wielu chorób i stanów patologicznych. Może pojawiać się przejściowo (jednorazowo), utrzymywać się dłużej lub powracać w postaci epizodów.
W przypadku hipoglikemii najważniejszym czynnikiem są objawy. Po zdiagnozowaniu hipoglikemii należy jak najszybciej przystąpić do ich leczenia, jak również pamiętać o tym, aby zlikwidować przyczynę, która do takiego stanu doprowadziła.
U niektórych osób występuje odczuwalna hipoglikemia już przy stężeniu glukozy we krwi wynoszącym 70 mg/dl, u innych natomiast poniżej wartości 45 mg/dl. Te znaczne różnice doskonale odzwierciedlają fakt, jak skomplikowanym stanem jest hipoglikemia i jak ważne jest indywidualne podejście do leczenia.
Najniższe stężenie glukozy we krwi włośniczkowej i żylnej u osób zdrowych zostało ustalone arbitralnie na 2,2 mmol/l (40 mg/dL); wartości niższe uznaje się za hipoglikemię. Badania systematyczne wykazały, że u zdrowych osób w starszym wieku (>65-letnich) najniższe stężenie glukozy we krwi włośniczkowej wynosi 2,8 mmol/l (50 mg/dL). Najniższa glikemia w badaniu przypadkowym wynosiła 2,5 mmol/l (45 mg/dL).
Objawy występujące zwykle przy hipoglikemii:
Bardziej alarmujące objawy hipoglikemii powiązane są z niedostatecznym wykorzystaniem glukozy przez mózg, do których należą zaburzenia funkcji psychicznych i zaburzenia neurologiczne:
Istnieje wiele różnych powodów przez które może wystąpić hipoglikemia. Jak już wspomniałem najczęstszym problemem jest długotrwały stres, zła jakość snu i nieodpowiednia dieta.
Jeżeli chcesz poznać dokładne przyczyny wystąpienia hipoglikemii to zajrzyj do mojego artykułu: przyczyny hipoglikemii.
Podstawową metodą diagnostyki hipoglikemii jest test tolerancji glukozy / OGTT (ang. Oral Glucose Tolerance Test). Test obciążenia glukozą to badanie, które służy do diagnostyki i rozpoznania cukrzycy, hipoglikemii, hiperinsulinemii oraz insulinooporności. Więcej na temat testu obciążenia glukozą dowiesz się z artykułu: krzywa cukrowa.
Ciekawą alternatywą dla osób cierpiących na hipoglikemię reaktywną jest tzw. test kanapkowy. Jeżeli chcesz dowiedzieć się na czym on polega i dlaczego jest dobrym rozwiązaniem w przypadku poważnych problemów z gospodarką cukrową – przeczytaj artykuł: test kanapkowy.
Jednym z pierwszych kroków do pozbycia się epizodów hipoglikemii jest unikanie spożywania żywności wysoko przetworzonej, bogatej w cukry proste oraz działającej prozapalnie.
Więcej na ten temat dowiesz się w artykule: czego nie jeść przy hipoglikemii reaktywnej.
W celu poprawienia Twojego stanu zdrowia warto, żeby Twój jadłospis zawierał:
Pamiętaj, że cukier możesz łatwo zastąpić ertytrolem (erytrytolem), ksylitolem lub stewią!
Hipoglikemia jest stanem, z którego w większości przypadków można wyjść poprzez wprowadzenie odpowiednio zbilansowanej diety i wdrożenie aktywności fizycznej. Osoba cierpiąca na hipoglikemię powinna być świadoma zależności pomiędzy aktywnością fizyczną, regularnymi posiłkami i ich składem a wpływem na stężenie glukozy we krwi.
Przemyślany plan dietetyczny, suplementacyjny oraz treningowy są ściśle związane z długoterminowym powrotem do zdrowia.
Podstawą dietoterapii w leczeniu hipoglikemii jest wdrożenie protokołu żywieniowego, opartego na produktach posiadających niski oraz średni indeks i ładunek glikemiczny oraz na wyciszeniu stanów zapalnych.
Dodatkowym zaleceniem jest zminimalizowanie poziomu stresu, którego nadmiar bardzo niekorzystnie wpływa na podniesienie poziomu kortyzolu (zwanego „hormonem stresu”), a ten z kolei jest ściśle powiązany z wrażliwością insulinową, o której możesz poczytać w artykule: insulinooporność. Wszystko to pozwoli zmniejszyć ilość obecnych stanów zapalnych w organizmie oraz zapobiec tworzeniu się kolejnych.
Na stany zapalne mają wpływ takie czynniki jak: wspomniany nadmiar stresu, deficyt snu, infekcje (bakteryjne, wirusowe, grzybicze, pasożytnicze), nadmiar toksyn, kumulacja metali ciężkich, przemęczenie, antyodżwycze produkty żywnościowe z żywnością przetworzoną na czele. Najgorszym scenariuszem jest, gdy wspomniany powyżej czynnik lub czynniki są obecne w Twoim życiu chronicznie.
Właściwie dobrana dietoterapia jest podstawowym postępowaniem mającym na celu zapobieganie hipoglikemii reaktywnej. Osoby zmagające się z hipoglikemią powinny za pomocą odpowiednio opracowanego planu żywieniowego skupić się na ustabilizowaniu poziomu glukozy we krwi oraz zmniejszeniu obecnych stanów zapalnych w organizmie, a także przeciwdziałaniu pojawieniu się następnych.
Każda osoba posiada indywidualną wrażliwość (tolerancję) na cukry. Dlatego też nie ma jednej uniwersalnej diety ani postępowania i każdy plan dietetyczny powinien być całkowicie spersonalizowany pod względem odrębnych przypadków. Osoby z reaktywną hipoglikemią i hipoglikemią pod żadnym pozorem nie mogą pościć (głodówki, IF – ang.”intermittent fasting”, omijanie posiłku) aż do momentu poprawienia metabolizmu glukozy.
Jeżeli w leczeniu hipoglikemii skupiamy się wyłącznie na stosowaniu farmakologii, to po odstawieniu leków problem za jakiś czas nawróci.
Niezwykle istotnym aspektem w pozbyciu się hipoglikemii jest wprowadzenie aktywności fizycznej. Trening poprawia wrażliwość insulinową komórek, dzięki czemu organizm lepiej wykorzystuje dostarczaną energię. Jednak należy mieć na uwadze, że musi on być odpowiednio opracowany i przeprowadzony, gdyż w przeciwnym razie może przynieść odwrotny skutek.
Niewłaściwie opracowany plan treningowy może doprowadzić do przemęczenia centralnego układu nerwowego (CUN), znacznego podniesienia poziomu kortyzolu oraz zwiększenia stanów zapalnych – zamiast ich wyciszenia i zapobiegania powstawania kolejnych. Innymi słowy, źle dobrana aktywność fizyczna może pogłębić problemy z gospodarką cukrową lub nawet przyczynić się do ataku hipoglikemii w trakcie wykonywania wysiłku.
Jednostka treningowa musi posiadać odpowiedni: charakter (siłowy, wytrzymałościowy, wydolnościowy, itd.), intensywność, objętość, czas trwania, ilość ćwiczeń i serii, odpowiednią długość przerw pomiędzy seriami i ćwiczeniami. Niezwykle ważna jest również ilość sesji treningowych w tygodniu oraz pora wykonywania treningu w ciągu dnia. Plan treningowy powinien być całkowicie spersonalizowany oraz dostosowany do możliwości i stanu zdrowia, w jakim znajduje się dana osoba.
Warto pamiętać, że osoby mające epizody hipoglikemiczne powinny zawsze mieć przy sobie jakieś źródło szybkowchłanialnych węglowodanów podczas treningu – tak, aby w razie potrzeby móc zapobiec niedocukrzeniu.
Hipoglikemia jest powiązana z poważnymi oraz długoterminowymi konsekwencjami zdrowotnymi, w tym z powikłaniami m.in. ze strony ośrodkowego układu nerwowego (m.in. demencja, zaburzenia funkcji poznawczych, depresja) lub układu sercowo-naczyniowego (m.in. zawał mięśnia sercowego, udar mózgu, arytmia, miażdżyca). O miażdżycy możesz przeczytać więcej w artykule: miażdżyca.
Hipoglikemia może poprzedzać wystąpienie insulinooporności. Nadmiar insuliny jest stymulatorem reakcji zapalnych, wywołujących wzrost poziomu kortyzolu. Ponadto zakłóca właściwe procesy oczyszczające w organizmie, którymi zarządza wątroba. Hipoglikemia jest najczęściej występującym ostrym powikłaniem cukrzycy, hiperinsulinemii oraz insulinooporności.
Hipoglikemia bardzo często jest wynikiem nieprawidłowej pracy przysadki mózgowej.
Hipoglikemia prowadzi do problemów z nadnerczami. W przypadku niedocukrzenia trzustka produkuje za dużo insuliny, natomiast nadnercza wzmagają produkcję adrenaliny, aby obniżyć podwyższony poziom cukru we krwi. Jeżeli w sytuacji niedocukrzenia nie ma dostawy cukru, nadnercza uwalniają do krwi adrenalinę i noradrenalinę. Na skutek stresu i złego sposobu odżywiania, nadnercza ulegają wyczerpaniu i nie są w stanie normalnie funkcjonować. W takiej sytuacji dochodzi do niedoboru adrenaliny, która hamowałaby wytwarzanie znacznych ilości insuliny przez trzustkę. Gdy stężenie adrenaliny we krwi jest zbyt wysokie, poziom glukozy zostaje obniżony poniżej normy, co wywołuje objawy hipoglikemii.
Hipoglikemia jest powiązana ze wszystkimi formami niedoczynności tarczycy. Pogorszona praca gruczołu tarczowego, która występuje w przypadku niedoczynności, prowadzi do spowolnienia procesów metabolizmu cukru. To z kolei powoduje, że glukoza jest wolniej dostarczana do komórki w celach energetycznych (przez wolniejszy rozpad insuliny), a także zwolnione jest wchłanianie glukozy do komórki i krwiobiegu. Te ostatnie mogą dać mylny pogląd zarówno pacjentowi, jak i lekarzowi prowadzącemu ze względu na wynik badania laboratoryjnego, które pokaże normalny poziom glukozy we krwi, choć dana osoba będzie miała symptomy hipoglikemii.
Chętnie Ci pomogę! Wybierz sposób współpracy i sprawdź moją ofertę.
Omówmy Twoje problemy zdrowotne związane z gospodarką cukrową podczas spotkania na żywo.
Jeżeli spotkanie nie wchodzi w grę, mogę pomóc Ci w okiełznaniu hipoglikemii współpracując online.
