Jak zdiagnozować insulinooporność
Insulinooporność jest zaburzeniem gospodarki węglowodanowej, które przejawia się brakiem reakcji organizmu na działanie insuliny.
Nie daje jednoznacznych objawów, natomiast postępuje wraz z wiekiem. Insulinooporność pojawia się wraz z prowadzeniem niezdrowego trybu życia oraz stosowania nieprawidłowych nawyków żywieniowych. Może pojawić się również przy innego rodzaju chorobach lub przez zażywanie niektórych leków.
Szybka diagnoza jest podstawą do powrotu do zdrowia, w poniższym artykule znajdziesz wskazówki jakie badania wykonać aby sprawdzić czy nie mamy insulinooporności.
Krzywa cukrowa
Najdokładniejszym badaniem służącym do diagnostyki insulinooporności jest OGTT (ang. Oral Glucose Tolerance Test).
W przypadku diagnostyki insulinooporności oraz hiperinsulinemii (często występującej razem z IO) zalecam wykonanie krzywej glukozowo-insulinowej 4 lub 5 punktowej.
W praktyce oznacza to, że pomiary glukozy i insuliny następują na czczo oraz po 30 min, 60 min, 120 min i 180 min po wypiciu 75 g glukozy.
Dokładne informacje dotyczące krzywej glukozowo-insulinowej znajdziesz w odrębnym artykule: krzywa cukrowa.
Test kanapkowy
Aby uniknąć szprycowania organizmu 75 gramami czystej glukozy wypitej w krótkim okresie czasu, często przeprowadza się tzw. “testy kanapkowe”.
Idea tego typu badań jest następująca – zamiast wypijać glukozę, spożywa się określony posiłek zawierający węglowodany, a następnie bada się insulinę i glukozę (tak samo jak przy OGTT) aby sprawdzić jak organizm zareaguje.
Więcej informacji o teście kanapkowym znajdziesz tu: test kanapkowy.
HOMA-IR
Homeostasis Model Assessment w skrócie HOMA-IR jest wskaźnikiem matematycznym mającym pomóc zdiagnozować insulinooporność lub wskazać jego stopień.
Nie polecam sugerowania się tym wzorem ponieważ jest on dosyć niedokładny i nie ma dokładnie określonego jaka wartość wskazuje insulinooporność- jedni twierdzą, że R=1 inni natomiast, że R=2.
Jak prawidłowo wykonać badania
Jeżeli zależy Ci na miarodajnym wyniku, który umożliwi sprawdzenie czy cierpisz na insulinooporność lub hiperinsulinemię to w pierwszej kolejności musisz zadbać o tzw. higienę badania.
W dniu badania OGTT (krzywa glukozowo-insulinowa), powinieneś być wyspany. Jeżeli w noc poprzedzającą badanie nie mogłeś zasnąć lub sen był kiepskiej jakości (częste wybudzenia itd.) to zdecydowanie należy przełożyć badanie na inny dzień.
Absolutnie odradzam wykonywania badań jeżeli w ciągu ostatnich 2 dni pojawiła się jakaś impreza, zarwana noc, ostry stan zapalny, silne odwodnienie itp. Więcej na temat higieny badań przeczytasz tutaj. (podpiąć link)
Jeżeli jesteś na diecie tylu LCHF (low carb high fat), keto (dieta ketogeniczna), paleo lub innej, która w znacznym stopniu ogranicza węglowodany – to na 3-4 tygodnie przed wykonaniem krzywej glukozowo-insulinowej powinieneś przejść na dietę zbilansowaną.
Często u osób, które dotychczas były na dietach niskowęglowodanowych można zaobserwować bardzo duże wyrzuty insuliny po 30 lub 60 minutach od wypicia 75g glukozy.
Dzieje się tak ze względu na szok organizmu, który przez dłuższy czas dostawał bardzo małe ilości węglowodanów w skali dnia lub tygodnia – a nagle dostaje 75 g czystej glukozy w kilka sekund. Niestety nie da się realnie odróżnić, czy wyrzut ten spowodowany był wspomnianym “szokiem”, czy po prostu występuje hiperinsulinizm.
Kolejną niezwykle ważna kwestią jest to, aby przed (i w trakcie badania) unikać aktywności fizycznej i różnego rodzaju stresów (ciężkie telefony służbowe lub pogawędki z teściową należy przełożyć na później).
W trakcie badania – między pobraniami krwi, należy siedzieć pod gabinetem i nie opuszczać placówki medycznej. Wszelkiego rodzaju “wyjścia” na miasto, zakupy czy inne spacery będą miały wpływ na wynik.
Dla swojego bezpieczeństwa – przed wykonaniem OGTT (wypiciem 75 g glukozy) powinieneś sprawdzić poziom insuliny i glukozy na czczo (kilka dni wcześniej), aby mieć pewność, że nie cierpisz na niezdiagnozowaną cukrzycę (brzmi mało realnie – ale uwierz mi, że takie przypadki się zdarzają) i nie przekręcisz się po wypiciu 75 g glukozy (w laboratoriach nie ma insuliny, tak więc jeżeli okazałoby się, że masz cukrzycę to po takiej ilości cukru możesz mieć hiperglikemię prowadzącą do uszkodzenia mózgu, śpiączki, a nawet śmierci).
Co robić gdy mam insulinooporność ?
Insulinooporność jest stanem, który można ustabilizować poprzez odpowiednią dietę i trening.
Podstawowym elementem jest wprowadzenie odpowiedniego protokołu żywieniowego i wyciszenie stanów zapalnych.
Szczególną uwagę należy zwracać na produkty z wysokim ładunkiem glikemicznym oraz indeksem insulinowym.
Bardzo istotne jest zmniejszenie poziomu stresu,ponieważ nadmiar kortyzolu (potocznie nazywanym „hormonem stresu”) negatywnie wpływa na wrażliwość insulinową.
Insulinooporność to rozległy stan zapalny, dlatego należy zadbać o poprawę regeneracji, odpowiednie odżywienie organizmu oraz wyeliminowanie wszystkich negatywnych czynników środowiskowych (nadmiar toksyn, otaczanie się ludźmi, którzy nas denerwują, stres, przemęczenie itd.).