Słodzikami nazywamy zamienniki cukru, które pozyskiwane są zarówno naturalnie jak i na drodze chemicznej. Występować mogą w formie drażetek, sypkiej, czy płynnej.
Słodziki dodawane są do wielu produktów o obniżonej kaloryczności oznaczonych nazwą „light” czy „zero”, takich jak: jogurty, słodkie napoje, przetwory owocowe, słodycze, gumy do żucia, tabletki na ból gardła i wiele więcej.
Poza słodkim smakiem słodziki mają znacznie niższa wartość energetyczną niż cukier spożywczy, dzięki czemu mogą być stosowane w trakcie np. diety odchudzającej.
Poniżej znajdziesz listę słodzików dopuszczonych przez Komisję Europejską ds. Bezpieczeństwa i Żywności. Słodziki zostały ocenione pod względem słodyczy w odniesieniu do sacharozy, której przypisano cyfrę 1. Kolejną liczbą jest dopuszczalne dzienne spożycie.
Intensywne substancje słodzące:
- acesulfam K: 200x, 0-9 mg/kg m. c.
- aspartam: 180-200x, do 40 mg
- cyklamat, czyli cyklaminian sodu lub wapnia: 30x, 0-7 mg/kg m. c.
- neohesperydyna: 1 900x, 0-5 mg/kg m. c.
- sacharyna i jej sole: 300-500x, 0-5 mg/kg m. c.
- sukraloza: 600x, 0-15 mg/kg m. c.
- thaumatin: 2 000-3 000x, brak
- stewia 250x, 0-4mg/kg m. c.
Środki słodzące o mniejszej lub takiej samej słodkości jak sacharoza:
- erytrytol: 0.6-0.8x, brak
- izomalt: 0.5x, brak
- laktitol: 0.5x, brak
- maltitol: 1, brak
- mannitol: 0.7x, brak
- sorbitol: 0,5-1x, brak
- ksylitol: 1, brak
Stewia
Stewia jest najłatwiej dostępnym słodzikiem naturalnego pochodzenia – można ją dostać tak naprawdę w każdym sklepie. Dostępna jest w proszku, kryształach, płynie bądź suszonych liściach. Nie posiada kalorii ani wartości odżywczych, a jej słodkość jest 350 razy większa niż sacharoza.
Pozyskiwana jest z występującej w Ameryce Środkowej i Południowej Sevi rebaudiana i to z niej produkowany jest słodki proszek noszący nazwę – glikozydy stewiolowe. Glikozydy składają się z mieszaniny związków takich jak: rebaudiozyd A,M,D; dulkozyd A czy stewiozydy i w przemyśle spożywczym oznaczane są numerem E 960.
Zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej stewia powinna zawierać co najmniej 95% glikozydów stewiolowych składających się przynajmniej w 75% z stewiozydów i / lub rebaudiozydu A.
Kupując stewie należy zwrócić uwagę na jej skład – zdarza się, że to co sprzedawane jest jako stewia, to nic innego jak erytrytol z niewielkim odsetkiem procentowym glikozydów.
Zalety:
- wykazuje działanie hipoglikemiczne – obniża stężenie glukozy we krwi,
- ma działanie przeciwpróchnicze,
- stewia działa jako inhibitory antyrotawirusów i bakterii,
- hamuje wzrost grzybów i drożdży,
- wpływa na obniżenie ciśnienia,
- jest źródłem witaminy C i B, oraz zawiera kwas foliowy.
Erytrytol
Powstaje na skutek hydrolizy enzymatycznej pszenicy lub skrobii kukurydzanej, w wyniku czego powstaje glukoza, a następnie poddaje się ją fermentacji. W przemyśle spożywczym oznaczany jest numerem E 968.
Erytrytol jest trochę mniej słodki niż sacharoza. Nie dostarcza żadnej kaloryczności i substancji odżywczych do naszego organizmu – nie jest metabolizowany co za tym idzie wydalany jest z moczem w takiej samej postaci po ok. 24 godzinach.
Zalety:
- dzięki procesowi fermentacji wpływa pozytywnie na zachowanie zdrowych zębów,
- posiada prawie zero indeks glikemiczny,
- ma właściwości antyoksydacyjne,
- nie ulega przemianom w jelitach.
Ksylitol
Inaczej nazywany cukrem brzozowym i także z tego drzewa jest pozyskiwany. Poza tym otrzymamy go z malin, śliwek czy kukurydzy. W przemyśle spożywczym oznaczony numerem E 967.
Ksylitol ma podobną słodycz do sacharozy i o 40% mniej kalorii niż zwykły cukier. Używa się go w pastach do mycia zębów, cukierkach czy gumach do żucia. Należy uważać ze spożywaniem nadmiernej ilości tego słodzika – może wywoływać efekt przeczyszczający.
Zalety:
- pomaga w utrzymaniu prawidłowego pH w jamie ustnej,
- pobudza ślinianki do produkcji śliny,
- ma działanie przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne i przeciwdrożdżycowe – sprawdzi się przy infekcji ucha, zatok, czy astmie,
- wpływa na rozwój prawidłowej mikroflory jelitowej,
- wspomaga wchłanianie wapnia,
- ma niski indeks glikemiczny.
Aspartam
Znajdziemy go w gumach do żucia, napojach „zero”, lekach, produktach spożywczych. Aspartam jest prawie 200 razy słodszy niż cukier i oznaczony jest symbolem E 951.
W jego skład wchodzi kwas asparginowy (który występuje w nasionach i białkach zarówno roślinnych jak i zwierzęcych), fenyloalanina (aminokwas, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu) oraz alkohol metylowy (naturalnie występujący w owocach wraz z pektynami, które niwelują jego negatywne działanie).
Ostatnia substancja wzbudza wiele kontrowersji, niektóre źródła wręcz twierdzą, że spożywanie aspartamu jest niebezpieczne dla zdrowia. Wg. badań przeprowadzonych zarówno w Stanach jak i w Europie jasno wynika, że aspartam jest bezpiecznym zamiennikiem cukru.
Warto jednak pamiętać, że to dawka czyni truciznę i nie przekraczać tej „bezpiecznej” granicy. Wg. Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności dawka bezpieczna dla zdrowia to do 40mg/kg m.c. – czyli osoba ważąca 80kg, może bezpiecznie spożyć 32g aspartamu – co i tak graniczy z cudem w związku z jego poziomem słodkości.
Podsumowanie
Słodziki mogą być bardzo pomocne w trakcie diet ukierunkowanych na redukcję masy ciała. Większość z nich nie ma udowodnionych skutków ubocznych podczas stosowania “normalnych” dawek. Sięgając po nie warto wiedzieć jak wpływają na nasz organizm, tak aby wyboru słodzika dokonywać świadomie.
